Nga Daniel Serwer
Ka kaluar kohë e gjatë që kur një
President i SHBA e konsideronte Ballkanin si një prioritet. Një rajon që
në vitin 1990 ka qenë objekt i dy ndërhyrjeve ushtarake amerikane, në
Bosnje dhe në Kosovë. Demokracia dhe shtetndërtimi në Ballkanin
Perëndimor ka qenë relativisht i suksesshëm, me Slloveninë, Kroacinë dhe
Shqipërinë pjesë e NATO-s, dhe Mali i Zi në procesin e anëtarësimit.
Sllovenia dhe Kroacia janë gjithashtu anëtare të BE, kurse vendet e
tjera janë orientuar në këtë drejtim.
Por ky proces në Ballkanin Perëndimor
nuk është ende i plotë, së fundmi është ngadalësuar dhe mund të
kufizohet gjatë administratës Trump. Bosnja po vuan sulmet mbi
legjitimitetin e Kushtetutës, që lidhen me marrëveshjen e paqes së
Dhjetorit 1995. Maqedonia ka ngecur për shkak të grindjeve të brendshme
dhe refuzimit të Greqisë për çështjen e emrit. Kosova po ashtu vuan
grindjet e brendshme dhe problemet e vazhdueshme me Serbinë. Të gjitha
vendet e Ballkanit po vuajnë nga sulme të vogla ruse në mediat dhe
institucionet e tyre.
Nëse Presidenti i ri do të pranojë
influencën ruse në Ballkan, pasojat për demokracitë relativisht të reja
në rajon do të jenë dramatike. Trump dëshiron të përmirësojë
marrëdhëniet amerikane me Rusinë dhe mund të joshet. P.sh, nëse do të
pranonte aneksimin e Krimesë nga Rusia, kjo do të niste një seri
ndarjesh etnike edhe në Gjeorgji, Moldavi, Bosnje, Kosovë, Maqedoni. Me
shumë gjasa kjo gjë do të sjellë destabilitet, rishikim të kufijve,
luftë.
Kjo gjë do të përbëjë në Ballkan një sulm në rendin e pas luftës të viteve 1990.
Unë shpresoj se republikanët më
pragmatistë të kuptojnë se luftërat ballkanike të viteve ’90 dhe paqja e
mëvonshme, ishin një përpjekje bipartizane, me mbështetjen më të madhe
nga senatori republikan Dole. Ruajtja e kësaj trashëgimie bipartizane të
paqes është e rëndësishme, edhe nëse rajoni nuk tërheq vëmendjen e
nivelit të lartë.
No comments:
Post a Comment